چالشهای صنعت ساخت و ساز مسکن (بخش نخست)

✍سیدامین زرگر مرادی

⭕️بازار ساخت و ساز و تولید مسکن با چالشها و مشکلات خرد و کلان فراوانی روبروست که باعث می شوند موانع بسیاری روبروی بخش خصوصی باشد، در این مجال به صورت فهرست وار برخی از این چالشها و راههای برون رفت از این آنها را مرور خواهم کرد.
بدیهی است به چالشهایی که در زیر خواهد آمد می توان موارد دیگری افزود که در نوشتار مختصری از این دست امکان پرداختن به همه آنها وجود ندارد .
همچنین تبیین هر یک از مواردی که در زیر خواهد آمد نیازمند نگارش مقاله ای مستقل است .
اما به صورت فهرست وار چالش های بازار ساخت و ساز مسکن و موانع پیش روی بخش خصوصی چیست ؟

✅۱-پیوستگی اقتصاد مسکن با سیاستهای کلان اقتصادی کشور، به گونه ای که تصور حل مشکل مسکن بدون حل مشکلات اقتصاد کلان دور از ذهن می نماید .تا زمانی که سرعت رشد تولید نقدینگی بالا منجر به تورم های شدید می شود و همچنین با کسری بودجه مداوم دولتها مواجه هستیم که در برخی موارد این کسری بودجه ها از طریق روشهای تورم زا تامین می شود و از یک سو با رشد اقتصادی پایین و در بسیاری سالها رشد اقتصادی منفی مواجه ایم و در دیگر سو با کاهش درآمد سرانه دست به گریبانیم، حل مشکل مسکن و ساخت و ساز دشوار می نماید .

✅۲-عدم اشراف سیاستگذار بر مبانی اقتصاد مسکن و نداشتن استراتژی معین در حوزه مسکن که نشأت گرفته از عدم توسعه احزاب در کشور است، باعث می شود دولتها بدون معرفی سیاست های اقتصادی معین وارد حوزه انتخابات شوند و به جای تشریح جزئیات طرح ها و برنامه های خود به کلی گویی و رفتارهای پوپولیستی بپردازند .
شاهد این مدعا در دولت تدبیر و امید معرفی دو وزیر راه و شهرسازی (دکتر آخوندی و سپس دکتر اسلامی)با رویکردی کاملا متفاوت و گاه متضاد در حوزه تولید مسکن است. با اینکه وزیر قبلی کاملا مورد تایید دولت بود و حتی در جلسات استیضاح مجلس، دوست به صورت کامل از دکتر آخوندی حمایت می کرد ولیکن در کمال تعجب شاهد بودیم پس از استعفای وزیر قبلی، دولت دکتر اسلامی را با رویکردی کاملا متفاوت با وزیر قبلی معرفی می نماید .
✅۳-مداخله سیاستگذار در تولید مسکن به جای ریل گذاری و هدایت و حمایت بخش خصوصی جهت تولید مسکن .

✅۴-عدم بهره گیری دولتها از نظرات کارشناسان اقتصاد مسکن و استفاده مشورتی از غیر متخصصین.

✅۵-استفاده از روش اشتباه آزمون و خطا در معرفی طرح های وزارتی مسکن و تکرار برخی خطاهای گذشته .

✅۶-عدم تخصیص اعتبار لازم جهت انجام مطالعات تخصصی قبل از اجرا و ابلاغ طرح ها که منجر به اجرای طرحهای متعدد ناکارآمد در حوزه مسکن می شود.

این طرح های ناکارآمد پس از اجرا با اتلاف منابع و زمان، خود به چالش جدیدی در حوزه مسکن می انجامند .

✅۷-توزیع نامناسب امکانات و خدمات شهری با توسعه نامتوازن شهرسازی. به عبارتی ایجاد فضاهای باز شهری، فضاهای سبز، خدمات ورزشی، خدمات درمانی، پارکینگ های محله ای، ساماندهی معابر و …در مناطق قدیمی شهرها و بافت های فرسوده به میزان لازم صورت نمی گیرد و در این زمینه با توزیع نامتوازن مواجه هستیم .